Abyasa i Vairagya

 

ABHYASA

Gorliwa, zogniskowana praktyka.

 

1.13 tatra sthitau yatnah abhyasah

Sumienna praktyka jest wysiłkiem włożonym w utrzymanie zogniskowanego skupienia.

 

Abhyasę możemy uważać za rdzeń praktyki, absolutnie niezbędny dla rozwoju na ścieżce jogi. Wraz z viveką , czyli mądrym rozróżnianiem , jest podstawą ścieżki ( punktem wyjścia ) .

Konsekwentny i wytrwały wysiłek w praktyce ,dzień po dniu prowadzi nas do wnętrza.

,, Stała, szczera , wymagająca wysiłku praktyka jest źródłem mojej siły i rozwoju. Konsekwentna , spójna zogniskowana praktyka zmniejsza rozproszenie uwagi, redukuje przywiązanie do powierzchownych rzeczy i spraw oraz pogłębia połączenie z moją boską wewnętrzną jaźnią .Za każdym razem , gdy praktykuję, praktyka wzmacnia mnie i podtrzymuje pozytywny kierunek w stronę jogi '' .

Podczas praktyki asan abhyasa może być po prostu skierowaniem naszego umysłu do poszczególnych części ciała,  oddechu lub wzroku ( dhristhi ) . W praktyce medytacji jest wysiłkiem , by utrzymywać zogniskowane skupienie.

 

Sutra 1.14 opisuje jak abhyasa może być realizowana.

Abhyasa jest zdyscyplinowanym, wytrwałym wysiłkiem , by utrzymywać skupienie. Jest bardziej subtelna praktyką od sadhany, która rozwija  konkretne fizyczne, mentalne i społeczne praktyki.  Abhyasa z drugiej strony nie jest tak subtelną praktyką jak dhyana , czyli nieprzerwany, ciągły strumień koncentracji. Podczas gdy dhyana jest introspektywną medytacją, abhyasa jest codzienną praktyką asan, pranayamy, czy nawet koncentracją podczas np. gry na jakimś instrumencie lub jazdą samochodem. Tak długo , jak praktyka zawiera w sobie jakości opisane w sutrze 1.13 oraz 1.14 może być uznawana za abhyasę.

Czyli :

- wysiłek podjęty w celu zogniskowanego skupienia

- rozłożony w czasie

- nieprzerwany

- szczery

- ugruntowany

 

Abhyasa wymaga viveki i skutkuje vairagyą. Zarówno viveka , jak i vairagya mają swoje korzenia w jamach i nijamach.

Abhyasa i vairagya są konieczne dla powściągnięcia poruszeń świadomości ( citta vrtti ) 1.12 . W klasycznym rozumieniu nie może istnieć praktyka jogi bez abhyasy i vairagyi.

Na początku może być bardzo trudno ugruntować się w regularnej praktyce. Za każdym razem kiedy praktykujemy pozostawia to odcisk w przestrzeni serce – umysł. Z upływem lat , abhyasa staje się nawykiem ( samskarą  ) , który ostatecznie staje się mocniejszy niż inne, mniej pomocne lub wręcz szkodliwe nawyki. Kiedy nasza abhyasa ugruntuje się, praktyka stanie się łatwiejsza i pojawią się korzystne rezultaty.

 

Abhyasa praktykowana jako skupienie na jednym obiekcie może zapobiegać i przeciwdziałać dziewięciu przeszkodom ( antaraya – s ) oraz ich symptomom ( 1.30 – 32 ) Przeszkody można podzielić na fizyczne , psychiczne, intelektualne i duchowe :

fizyczne :

• choroba
• brak zainteresowania lub otępienie

psychiczne :

• przewlekła wątpliwość
• pycha lub niedbałość
• bezczynność
• zaspokajanie zmysłów

intelektualne :

• życie w świecie ułudy

duchowe :

• brak wytrwałości lub niemożność kontynuowania tego, co się podjęło
• niemożność utrzymania osiągniętego postępu z powodu pychy lub zastoju w praktyce

 

Obok przeszkód wymienionych w sutrze 1.30 istnieją cztery dodatkowe przyczyny rozproszenia :

• cierpienie
• rozpacz lub złe skłonności
• drżenie ciała
• nieregularny lub ciężki oddech ( Prawdopodobnie ciężki oddech wytwarza drżenie ciała, co powoduje niestabilność, która z kolei prowadzi do zaburzeń psychicznych ).

 

Przeszkody są trojakiego rodzaju :

• spowodowane przez samego siebie ( adhyatmika )
• wywołane nierównowagą elementów w ciele ( adhibhautika )
• problemy wynikające z przeznaczenia, np. defekty genetyczne ( adhidaivika )

 

Przeszkody należy je rozpuścić za pomocą praktyk jogicznych .

Skupienie na jednym obiekcie spowoduje zmniejszenie oddziaływania tych czynników rozpraszających świadomość. Ważne jest , by pozostawać na ścieżce i nie poddawać się , pomimo pojawiających się przeszkód..

Rozważania :

1. Czy jestem w stanie odnaleźć czas w moim harmonogramie zajęć, kiedy nic mi nie przeszkadza w praktyce ?
2. Czy jestem w stanie praktykować regularnie i konsekwentnie przez długi czas ?
3. Czy moja osobowość pozwala mi zachować dynamikę potrzebną do podtrzymywania i rozwijania praktyki ?

 

VAIRAGYA

,, Nieprzywiązywanie do obiektów naszych zmysłów i owoców działań ''

 

1.15 drsta anuśravika visaya vitrsnasya vaśikarasamjna vairagyam

 

Vairaggya jest stanem świadomości, w którym umysł nie pragnie przedmiotów postrzegalnych i niepostrzegalnych zmysłami, słów słyszalnych i niesłyszalnych oraz charakteryzuje się również brakiem przywiązania do nich.

 

Stan vairagyi , który jest rezultatem wytrwałej, sumiennej i zogniskowanej praktyki ( abhyasa ) to obojętność wobec przedmiotów zmysłów i brak przywiązania do nich.

Przywiązanie do tego, co nieuchronnie podlega zmianie powoduje cierpienie.

,,Kiedy moja świadomość zwróci się do wewnątrz , będę pozostawał pod coraz mniejszym wpływem zewnętrznych przedmiotów i czynników. Będę głęboko usatysfakcjonowany , kiedy moje poczucie szczęścia nie będzie zależne tylko od materialnych rzeczy. ''

Kiedy przedmiot jest postrzegany przez zmysły może wytwarzać swoisty powab, który prowadzi do przywiązania. W miarę upływu czasu przywiązanie może stać się tak silne, że zaczniemy pragnąć tego przedmiotu. Ten stan jest kleśą , nazywaną raga . Działanie powtarzane raz po raz ustanawia głębokie wzorce zachowań ( samskary ) w naszej świadomości, które oddziałują na nasze przyszłe działania i reakcje. Świadome kierowanie naszych pragnień do wewnątrz różni się zdecydowanie od prób ograniczania naszych pragnień zewnętrznych.

Vairagya jest również wysiłkiem wkładanym w to, by nasze przeszłe działania , wzorce zachowań, uzależnienia oraz silne pragnienia nie miały wpływu na nasze postrzeganie teraźniejszości. Vairagya nie jest walką z pragnieniami, lecz rezultatem wytrwałej praktyki abhyasy, która naturalnie prowadzi do wygaśnięcia inklinacji w kierunku materialnych pragnień. Nie ma nic złego w tym , że pragniemy czegoś.  Ale jak reagujemy , jeśli nie możemy spełnić tego pragnienia ? Czy potrafimy puścić to pragnienie ?

Vairagya zawiera w sobie umiejętność puszczania pragnień, których nie jesteśmy w stanie zrealizować .

 

Vairagya wraz z abhyasą jest konieczna , by wyłoniła się jakość nirodha oraz tym samym wygenerowane wyciszenie vrtti.

 

Ostatecznie bezpragnieniowość rozprzestrzenia się nawet na guny. Stan ten nazywany jest pravairagyą i jest wyższą , bardziej subtelną formą vairagyi. Ten szczególny stan, podczas którego na nasze skupienie nie mają wpływu guny oraz zewnętrzne przedmioty ( grube lub subtelne ) pojawia się tylko w kaivalyi ( 4.34 ), ostatecznym połączeniu z naszą wewnętrzną boskością. W sutrze 1.16 Patanjali używa terminu bezpragnieniowość ( vitrsna ) dla subtelnego poziomu ( vaitrsnya ) , który dokładnie reprezentuje wyższy poziom bezpragnieniowości , czyli paravairagya 

 

Rozważania :

1. Czy jestem w stanie nie przywiązywać się do zaistniałej sytuacji , ale wciąż doświadczać emocje ?
2. Czy jestem świadomy, kiedy stan vairagyi pojawia się ?
3. Jak mocne jest we mnie pragnienie wewnętrznego rozwoju ?

 

Bibliografia : Nicolai Bachman ,, The Yoga Sutras workbook ''